NFS persbericht, Amsterdam 21 maart 2021

Het eerste rapport van het wereldwijde onderzoek naar de schendingen van de mensenrechten in de Filippijnen verzoekt de UNHRC om meer daadkracht, daar de mensenrechtensituatie van kwaad tot erger gaat.

Op 16 maart is in Genève het eerste rapport van INVESTIGATE PH uitgebracht. Uit het rapport blijkt dat er sterke aanwijzingen zijn dat de "binnenlandse rechtsmiddelen" voor mensen van wie de rechten zijn geschonden "onvoldoende zijn, of zelfs misleidend”; terwijl de schendingen van de mensenrechten in de Filippijnen escaleren.

Het 198 pagina’s tellende rapport is een bevestiging en voortzetting van de bevindingen van de Hoge VN-Commissaris voor de mensenrechten Michelle Bachelet in juni 2020, en stelt vast dat sindsdien “de mensenrechtencrisis in de Filippijnen toeneemt.”

“Met de drugsoorlog, de oprichting van de Nationale Werkgroep ter Beëindiging van het Lokale Communistische Gewapende Conflict (NTF-ELCAC), de goedkeuring van de Antiterrorisme Wet (ATA) in juli 2020 en de gemilitariseerde reactie van de regering op de COVID-19 pandemie is het plegen van mensenrechtenschendingen door staatstroepen meer geïnstitutionaliseerd, georkestreerd en verankerd,” zo blijkt uit het eerste rapport waarin 49 illustratieve gevallen van mensenrechtenschendingen staan beschreven die merendeels plaatsvonden in 2020 en 2021.

“De bevindingen zijn een vernietigende aanklacht tegen de mensenrechtencrisis die in de Filippijnen plaatsvindt,” zegt de gerenommeerde mensenrechtenadvocaat en INVESTIGATE.PH commissaris Jeanne Mirer. "Niet alleen dat. We kwamen erachter dat binnenlandse rechtsmiddelen ter bescherming van slachtoffers, om een rechtvaardige behandeling te geven, hen geen recht doen   om verhaal te kunnen halen,” voegt Mirer toe.

Terwijl collega commissaris en president van in de VS gevestigde National Lawyers Gilde advocaat  Suzanne Adely benadrukt dat “er een ernstige machtsongelijkheid is tussen slachtoffers van staatsgeweld en daders die worden gesteund door  overheidsapparaten. Uit de beschreven bevindingen in het rapport blijkt zelfs de structuur te ontbreken om deze onbalans te herstellen."

Binnenlandse verantwoordingsmechanismen 'werken niet'

De Filippijnse regering beweerde tijdens de zitting van de VN-Mensenrechtenraad (UNHRC) op 24 februari dat de binnenlandse verantwoordingsmechanismen 'functioneren zoals ze zouden moeten'. Echter, op basis van het herzien van zaken, interviews met slachtoffers en getuigen, en validatie van beschikbaar bewijsmateriaal, wijst de beoordeling van INVESTIGATE.PH in de andere richting.

Het onderzoek identificeerde 10 indicatoren waaruit blijkt dat binnenlandse regels voor civiele verdediging falen. Ten eerste wordt onderzoek door overheidsinstanties belemmerd in situaties waar de politie zelf bewijsmateriaal plaatst en weigert gehoor te geven aan verzoeken van het Hooggerechtshof en de Filippijnse Commissie voor de Mensenrechten om documenten vrij te geven.

De overige negen indicatoren die in het Rapport worden besproken, zijn: 1. onderzoeken naar schendingen zijn niet onpartijdig; 2. beschikbare mechanismen voor burgers om politie en militairen  verantwoordelijk te stellen schieten tekort; 3. gerechtelijke bescherming is niet toegankelijk, of traag en discriminerend; 4. het overheidsprogramma NTF-ELCAC vernauwt de mogelijkheid tot het nemen van toevlucht tot overheidsinstellingen; 5. anti-opstand activiteiten gericht op advocaten, ontzegt slachtoffers de toegang tot onafhankelijke raadspersonen; 6. pogingen onrechtvaardige wetten via legale kanalen te bestrijden worden in de rechtbank afgewezen of onderdrukt; 7. politieke oppositie die de strijdkrachten en de uitvoerende macht een halt toeroepen is verwijderd uit het Hooggerechtshof en Congres; 8. onafhankelijke instellingen en alternatieve platforms die  toezicht houden op verantwoordingsplicht zijn praktisch buiten werking gesteld; 9. zelfs wanneer verantwoordingsmechanismen zijn verzekerd, zijn ze onvoldoende rechtvaardig.

UNHRC, de wereld moet nu handelen

Het rapport en met de aanbevelingen werd gepresenteerd aan de Hoge VN-Commissaris voor de mensenrechten Michelle Bachelet, op maandag 15 maart in Genève.

Een van de aanbevelingen is, dat de UNHRC er bij de lidstaten, relevante VN-agentschappen en andere belanghebbenden op aandringt, om internationale mechanismen te gebruiken, om “onderzoekscommissies, feiten-onderzoeksmissies of diepteonderzoeken te creëren die helpen de mensenrechtensituatie in de Filippijnen te verbeteren, daders ter verantwoording te roepen, en die zorgen voor meetbare en betrouwbare rechtspraak aan slachtoffers."

De commissarissen benadrukten de noodzaak van deze maatregelen. "Er is een gevoel van urgentie.  In het rapport is te lezen dat de moorden en de aantasting van de menselijke waardigheid escaleren.  De UNHRC en de wereld moeten nu daadkracht tonen om hier een einde aan te maken. Er moet nu gehandeld worden om onschuldige levens te redden nu het nog kan, ”zegt INVESTIGATE.PH commissaris Rev. Dr. Susan Henry-Crowe van de General Board of Church and Society, de United Methodist Church.

Op het moment dat het rapport openbaar werd gemaakt, kwam er nieuws uit de Filippijnen dat een wetshandhavingscommissie in de Cordillera regio, Noord-Filippijnen, een "tokhang" (zuiveringswet) heeft  ingesteld gericht tegen "linkse persoonlijkheden", en dat politie-invallen in het Zuidelijk Tagalog gebied op 7 maart 2021 hebben geleid tot een bloedbad van negen vakbondsleden, inheemse leiders en welzijnswerkers. Deze gebeurtenissen suggereren dat de Filippijnen aan de vooravond staat van een verhoogd bloedvergieten.

Een van de aanbevelingen in het rapport is ook de vraag aan het Internationaal Strafhof (ICC) om dit- en de volgende rapporten van INVESTIGATE.PH in ontvangst te nemen en om “op basis van dit vooronderzoek spoedig een conclusie te trekken." Het rapport drong er ook bij het mondiale tribunaal op aan om “een beslissing te nemen over een verzoek tot instemming om een onderzoek te starten naar de situatie in de Filippijnen.” De Filippijnse president Rodrigo Duterte heeft voortdurend vorige verzoeken tot VN-onderzoek laten verjaren, en zelfs gedreigd om een ICC-aanklager die op  behoedzame diplomatieke wijze informeerde naar de "War on Drugs" te arresteren. In 2018 trachtte het Filippijnse ministerie van Justitie de speciale VN-rapporteur over de rechten van inheemse volkeren op een  "Terroristen" observatielijst te plaatsen.

“We zijn dit onderzoek gestart omdat onze organisaties ondubbelzinnig opkomen voor de internationale normen voor de mensenrechten,” aldus commissaris Dr. Agnes Abuom die namens het Centraal Comité van de Wereldraad van Kerken bemiddelaar is.

“Onze leden en partnerkerken in de Filippijnen zijn zelf slachtoffers. Filippino's roepen om onze hulp en INVESTIGATE.PH is een stap in de richting van gerechtigheid en voor de bescherming van de vele levens die in gevaar zijn,” voegt Abuom toe.

Tijdens de online presentatie van het rapport, herhaalde commissaris Rev. Dr. Chris Ferguson van de Wereldgemeenschap van Gereformeerde Kerken dat “dit onderzoek bij de slachtoffers de hoop op gerechtigheid opwekt. Het verhoogt het vertrouwen dat er hulp gevonden kan worden bij de internationale gemeenschap. Om die redenen moeten wij ons inzetten voor waarheidsvinding, voor de bestrijding van de gruwelijke schendingen van de mensenrechten, met gebruik van alle beschikbare internationale mechanismen om een einde aan dit alles te maken en uiteindelijk, hoe langdurig ook, de daders verantwoordelijk te stellen.

Wil je het rapport ontvangen? Laat maar weten! Dan sturen we je de PDF versie toe.