Victor Gregor Limon en Seji Yamada
Foto: publiek domein

Een vreemde groep bezoekers komt aan in Hawaii: 38 oorlogsschepen, vier onderzeeërs, meer dan 170 vliegtuigen, negen nationale landstrijdkrachten en ongeveer 25.000 manschappen van twee dozijn landen. Deze oorlogsmachines komen samen om de twee jaar om deel te nemen aan de Rim of the Pacific (Rand van de Stille Oceaan) (RIMPAC) oefeningen, de grootste marine-oefeningen in de wereld, georganiseerd door de Amerikaanse Marine (US Navy) sinds 1971.

Eén contingent in deze oorlogsspelen zal opvallen: een eenzaam fregat dat de naam draagt van Antonio Luna, de oproerige Filippijnse revolutionaire legergeneraal die het militaire verzet tegen de inval van de troepen van de VS leidde gedurende de Filippijns-Amerikaanse oorlog. Dit oorlogsschip zal de hedendaagse Filippijnse strijdkrachten vertegenwoordigen, die nu bondgenoten zijn en getraind en gefinancierd worden door hun vroegere militaire vijand.

Maar een dergelijke paradox lijkt niet misplaatst te zijn in een gebeurtenis zoals RIMPAC, wiens uitgesproken doelstelling het is “de veiligheid van de scheepvaartroutes en de beveiliging van ’s werelds onderling verbonden oceanen” te verzekeren, door middel van Amerikaans spierballenvertoon, intimidatie van rivalen en de herbevestiging van de onderwerping van vazalstaten, in het bijzonder de Filippijnen.

Omwille van de strategische geopolitieke ligging van de Filippijnen, en zijn overvloedige natuurlijke en menselijke bronnen, is de archipelstaat en vroegere kolonie onontbeerlijk in Amerika’s “spil” in Azië. Voor het eerst aangekondigd in 2011 door de toenmalige Minister van Buitenlandse Zaken, Hillary Clinton, luidde dit buitenlands beleid een nieuw tijdperk van Amerikaans imperialisme in.

Terwijl de Westerse markten verder hongeren naar rijkdom en uitbreiding, werd het imperatief voor de VS niet alleen zijn heerschappij in Azië te versterken maar ook de gestage en snelle opgang van China als economische en militaire supermacht te verhinderen. In deze dreigende oorlog zullen Hawaii en de Filippijnen, samen met Taiwan, Zuid-Korea, Okinawa, Japan en Guam een cruciale rol spelen als slagvelden en waterleliebladeren in de Stille Oceaan, en als pleisterplaatsen van waaruit de VS aanvallen kan lanceren.

Terwijl China uitstulpingen in de West-Filippijnse Zee omvormt tot militaire basissen -zowel daar als in de Straat van Taiwan- leidt de VS provocerende invallen voor de “vrijheid van navigatie” met behulp van militaire vliegtuigen en oorlogsschepen. In april van dit jaar stuurde de VS 5.000 manschappen naar de Filippijnen voor Balikatan (“schouder-aan-schouder”) oorlogsoefeningen, die eindigden op de dag voor de virtuele ontmoeting van de Chinese President Xi Jinping met de toen Filippijnse President Rodrigo Duterte. Rond hetzelfde moment bezocht ook Hawaii’s VS Vertegenwoordiger Ed Case de Filippijnen om de banden aan te halen tussen de VS en zijn vroegere kolonie.

Het zou naief zijn te geloven dat deze tactische manoeuvres allemaal plaatsgrijpen in de naam van internationale vrede en veiligheid, gegeven de contradicties van de Amerikaanse strategische houding. Bijvoorbeeld, terwijl de VS Rusland bestraft en Oekraïne helpt met wapens, zal de VS geen troepen sturen om in Oekraïne te vechten. Daartegenover beloofde President Joe Biden op 23 mei dat de VS militair zou tussenkomen indien China Taiwan binnenviel, niettegenstaande de gruwelijke kosten van een oorlog in de regio.

Het is niet verwonderlijk dat de Amerikaanse regering zich niets aantrekt van rapporten over wijdverspreide desinformatie, intimidatie, geweld en fraude gedurende de recente presidentsverkiezingen in de Filippijnen. Is het omdat de nieuwe President, Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr, de zoon van de vroegere dictator is, die de VS toeliet de legerbasissen in Clark en Subic Bay gedurende de Vietnamoorlog te gebruiken?

Er op uit om de relaties en de verdere consolidatie van de aanwezigheid van de Amerikaanse militairen in de Filippijnen opnieuw aan te wakkeren, was de regering van Biden er als de kippen bij om de zoon van de dictator en zijn familie geluk te wensen met hun terugkeer naar de macht -36 jaar nadat Ronald Reagan de Marcos-clan hielp te ontsnappen naar Hawaii toen een opstand de oudere Marcos in 1986 aan de kant zette. Kunnen we ons verwachten aan een gelijkaardig akkoord dat de familie Marcos tracht vrij te pleiten van hun aansprakelijkheid in de misdaden die toen begaan werden in het teken van de oorlogsbelangen van de VS in de regio?

Deze historische context en de huidige globale situatie schilderen een angstwekkend beeld voor ons af. Minder bezorgd om vrede, internationale veiligheid en mensenrechten en meer gemotiveerd door een versterking van zijn militaire heerschappij, kunnen we ons verwachten aan een escalatie van de Amerikaanse oorlogsstellingen tegen China.Gelukkig botst al dat oorlogsgewoel op uitdagingen. Over de hele wereld gaan volksbewegingen in het verzet tegen de dreiging van een nieuwe wereldoorlog en werken zij samen aan een vredesagenda.

In de Filippijnen herleeft de beweging die in 1991 succesvol de Amerikaanse troepen van zijn basissen op Filippijnse grond verjoeg en tracht die nu de de-facto terugkeer van deze basissen door middel van de Visiting Forces Agreement (Overeenkomst betreffende Bezoeken van Strijdkrachten) van 1998, de Enhanced Defense Cooperation Agreement (Samenwerkingsakkoord betreffende Versterkte Verdediging) van 2014, en gezamenlijke oefeningen zoals Balikatan, te verhinderen.

Op het continentale grondgebied van de VS zowel als in Hawaii, zijn mensenrechtenorganisaties aan het lobbyen voor de aanvaarding van de Filippijnse Mensenrechtenakte, die een einde zou maken aan de Amerikaanse financiering, die door het Filippijnse leger en de Filippijnse politie gebruikt wordt voor buitenrechtelijke moordpartijen en andere mensenrechtenschendingen, om dissidenten de mond te snoeren, en die als pionnen worden ingezet voor een mogelijke oorlog met China.

In Hawai roepen inheemse en andere basisorganisaties, zoals Cancel RIMPAC, op om de oorlogsoefeningen op de eilanden te stoppen. De financiële kost van de RIMPAC-oefeningen is een schandalige uitgave op een moment dat er zoveel middelen dringend nodig zijn om miljoenen mensen van honger en armoede te redden en een einde te stellen aan de nog steeds woedende globale pandemie. En dit is dan nog zonder rekening te houden met de koolstof die uitgestoten wordt door de tonnen fossiele brandstoffen die verbruikt worden door militaire contingenten of met de schade toegebracht aan het leven in de zeeën gedurende de oefeningen.

Gemeenschapsgroepen en milieugroeperingen zijn erin geslaagd een akkoord te bereiken met de Amerikaanse Marine om Red Hill te sluiten, een opslagplaats met een capaciteit van een miljard liter brandstof voor militaire doeleinden, die gedurende tientallen jaren lekte en de watervoerende laag vervuilde die drinkbaar water bezorgde aan Oʻahu, Hawaii. Het was voor iedereen duidelijk dat de Amerikaanse militairen zich allerminst bekommerden om de gezondheid van zelfs hun eigen dienstpersoneel, laat staan die van de bevolking van Hawaii, of om de fragiele ecologie van het eiland. Dit is waarschijnlijk niet verwonderlijk, aangezien de militaire stellingnames in het gebied van de Aziatische Stille Oceaan een risico betekenen voor de mogelijke uitdoving van het menselijke ras door middel van een kernoorlog.

Door middel van RIMPAC, Balikatan en andere gelijkaardige oefeningen, is de VS reeds een scenario aan het opzetten voor de verschrikkingen van dood en vernieling. Wij hebben geen andere keuze dan dit te beantwoorden met het samenbrengen van de volkeren van Hawaii, de Filippijnen en andere naties om deze oorlogsdreigingen te dwarsbomen, het leven te verdedigen en een blijvende globale vrede en rechtvaardigheid te bevorderen.

Victor Gregor Limon is lid van Anakbayan Hawai.
Seiji Yamada is lid van het Hawaii Committee for Human Rights in the Philippines (Hawaii Comite voor Mensenrechten in de Filippijnen).

Dit artikel verscheen op CounterPunch  | Vertaling  door Roos De Witte.

Artikel is niet gewijzigd | Creative Commons

Meer informatie:
Analyse Peter Franssen  De gevaarlijke provocatie van Nancy Pelosi