ILO-HLTM missie: Filipijnse overheid faalt om  schendingen van arbeidsrechten aan te pakken

NFS persbericht
Amsterdam, 29 januari 2023

De Internationale Arbeidsorganisatie hield een Driepartijenmissie op Hoog Niveau (ILO-HLTM) van 23-26 januari 2023 in de Filipijnen. De Filipijnse vakbonden hebben dit bezoek gebruikt om druk op de overheid op te voeren om de arbeidsrechten te respecteren. Al jaren worden die rechten geschonden, is er geweld, zelfs doodslag, tegen vakbondsleiders. In de Wereldwijde Rechtenindex van het Internationaal Verbond van Vakverenigingen (ITUC) staat de Filipijnen al 6 jaar op rij bij de 10  landen waar arbeidsrechten het zwaarst geschonden worden.

De ILO-HLTM is een mechanisme om schendingen van internationale arbeidsrechten in een land te onderzoeken. De ILO is onderdeel van de VN en beoordeelt van overheden en werkgevers het arbeidsbeleid en het naleven van de arbeidsrechten. De HLTM is een overleg met de drie partijen:  overheid, werkgevers en vakbond. In 2019 maakten vakbonden melding aan de ILO over grove schendingen tegen de arbeiders: schending arbeidsrechten, moordaanslagen, onwettige arrestatie,  gedwongen worden vakbondslidmaatschap op te zeggen, intimidatie en labelen als communist.

Deze schendingen maken het recht om zich te organiseren en de vrijheid collectieve actie te voeren een farce, waar het tijdens dit bezoek om gaat. Deze rechten zijn vastgelegd in ILO Convention 87, die de Filipijnen in 1953 ondertekend heeft. Het is wel een succes te noemen dat dit bezoek nu doorgang vindt, omdat de overheid de ILO moet uitnodigen om een Driepartijenmissie op Hoog Niveau (HLTM) uit te voeren. De vorige president Duterte heeft dit pertinent geweigerd. De oproep tot deze ILO missie door vakbonden en andere groepen vond ditmaal eindelijk wel gehoor.

In voorbereiding van dit bezoek hebben de vakbonden door het hele land bijeenkomsten belegd om de schendingen van de arbeidsrechten vast te leggen. De vier grootste vakbondsfederaties hebben de ILO missie in een eensgezinde samenwerking ontvangen. De schendingen van de arbeidsrechten zijn aangeklaagd, maar vonden nauwelijks weerklank bij de overheidsinstanties. Daarom alleen al was dit bezoek van de ILO-HLTM zo belangrijk, zodat deze schendingen internationaal vastgelegd en erkend worden, voor gerechtigheid en om de vakbonds- en arbeidsrechten te versterken.

Tijdens het bezoek heeft de missie met bonden, de overheid en werkgevers gesproken. Op de laatste dag is verslag gedaan van deze missie en zijn voorlopige aanbevelingen gedaan. Die liegen er niet om. Daarin wordt aangegeven dat de overheid tekort schiet bij de vervolging van de schending van de arbeidsrechten, dat de mechanismen en de middelen hiervoor ontbreken en tenslotte wordt het beleid veroordeeld waarin acties van arbeiders door de Nationale Werkgroep ter Beëindiging van het Lokale Communistische Gewapende Conflict in verband worden gebracht met de rebellen.

Door de ernst van de schendingen en het gebrek deze aan te pakken beveelt de ILO-HLTM aan dat hiervoor een presidentiële commissie wordt opgezet, die het ministerie van arbeid overstijgt. Verder moet de driepartijen commissie - voor overleg en toezicht - worden versterkt en in nauwe coördinatie met die presidentiële commissie gaan werken. Los van deze institutionele verbetering laat de ILO-HLTM er geen gras over groeien.

De ILO-missie geeft die presidentiële commissie tot 5 juni de tijd om met een concreet plan en tijdschema te komen om invulling te geven aan dit mandaat. Op dat  moment komt de Internationale Arbeidsorganisatie weer bij elkaar. Tenslotte roept de missie de overheid op om een waarheidscommissie te vormen, een onafhankelijke instantie om de grove schendingen van arbeidsrechten te onderzoeken. In hun verslag daagden de vakbondsfederaties president Marcos uit: ‘What now Mr. President?’.

Dit zijn mooie woorden, de werkelijkheid is dat niet. Bij de presentatie van het ILO-HLTM verslag werd vanuit de zaal ingebracht dat leden van de arbeidsdelegatie betrokken zijn bij de rebellen, een beschuldiging die de ILO-missie juist krachtig had veroordeeld. Op de laatste dag van deze missie werd bekend dat de ICC haar onderzoek naar misdaden tegen de mensheid van de vorige president Duterte zal hervatten. Heel belangrijk is dat deze ILO-missie heeft plaatsgevonden. Het eerste buitenlandse onderzoek naar de misdaden die tijdens zijn presidentschap hebben plaatsgevonden.

Fotocredit: Bevordering van de Reactie van Kerkvolkeren (PCPR).

Toelichting t.a.v. de ILO-HLTM missie: Otto de Vries uit het bisdom Rotterdam is een arbeider lekenmissionaris. Nadat hij meer dan 30 jaar permanent ingezetene van de Filipijnen was, werd zijn visum geweigerd omdat hij gezien was bij arbeidsbijeenkomsten.  Zijn gedwongen vertrek was op 3 mei 2021.

Bronnen:
- Primer Asian Labor Review: https://labourreview.org/a-primer-phillipines-ilo/
- CHR statement: https://chr.gov.ph/chr-statement-on-the-high-level-tripartite-mission-to-the-philippines-by-the-international-labor-organization/
- ILO-HLTM facebook page (tagalog): https://www.facebook.com/ILOHLTMPH2023
Joint statement: https://www.facebook.com/kilusangmayouno/