22-23 augustus 2016
door Cristina Palabay, Secretaris Generaal, Karapatan

President Duterte heeft herhaaldelijk gezegd, dat de verspreiding van illegale drugs en de ellende die daarmee gepaard gaat een van de grootste problemen is van de Filippijnse maatschappij. De afschuwelijkheid van de misdaden die voortkomen uit drugsverslaving is onmiskenbaar: verkrachting en moord op vrouwen en jonge meisjes, zelfs baby’s, verminkte lichamen en alle overige onmenselijkheden. Terwijl het duidelijk is dat dit probleem met wortel en tak uitgeroeid moet worden, zal dat niet zo gemakkelijk gaan als het uitroeien van termieten.

De kruistocht van Duterte zou een stuk gemakkelijker verlopen, als de regeringsbureaucratie niet zo corrupt was. Politieagenten zijn gemachtigd om illegale drugs, die in de buurten worden uitgegeven, in beslag te nemen, de inwoners en met name de jeugd te beschermen tegen deze schadelijke substanties, en de dealers en verstrekkers op te sluiten.

Veel van die agenten doen echter precies het tegenovergestelde. Zij beschermen, meestal met medeweten van de lokale overheid, de regeringsbureaucraten, de grote syndicaten, en hen die lager in de organisatie van de drugshandel opereren. Waarom? Omdat zij flink profiteren van deze illegale handel en er tot hun nek aan toe inzitten.

Als er al na under-cover operaties dealers of bazen van syndicaten worden gearresteerd, dan duurt het nog jaren voordat zij voor de rechter komen, laat staan dat het tot een veroordeling komt. De drugsbaronnen beïnvloeden de besluiten van de rechtbanken met wapens, geld en grove bedreigingen en dat niet zonder de hulp van hun patroons in de regering. Als ze al gearresteerd worden, dan verandert hun gevangeniscel in het privé-onderkomen van de drugsbaron; erger nog, het verwordt tot een dependance van een laboratorium voor illegale drugs. Met de juiste hoeveelheid geld, wapens en politieke connecties kan de drugshandel zich uitbreiden of de drugslords nu achter de tralies zitten of vrij rondlopen.

Blijkbaar is president Duterte hiervan op de hoogte, daarom koos hij een andere weg om het probleem op te lossen. Het militaristisch optreden van de Filippijnse nationale politie tegen verdachte drugsbaronnen en leden van drugssyndicaten veroorzaakt een kreet van afschuw over heel het land door de oppositie die staat op het handhaven van de rechtsstaat. Maar wat zorgelijker is en echt niet door de beugel kan, zijn de willekeurige buitengerechtelijke executies van kleine van drugshandel verdachte verkopers en gebruikers, waaronder minderjarigen, meestal uit de arme wijken.

De executies worden meestal uitgevoerd als straf in naam van Duterte’s campagne tegen de drugs, of tegen hen die zouden kunnen getuigen van de bijzonderheden van de drugsfabricage en de handel daarin. Hoe dan ook, de met drugs gerelateerde executies rijzen de pan uit.

Duterte moet in actie komen en zeggen: Stop de executies! Anders zullen zijn snedige opmerkingen tegen de drugs eerder de buitengerechtelijke executies doen toenemen dan laten ophouden. De president moet de daders van deze executies, waaronder politieagenten, vervolgen en ter verantwoording roepen.

De illegale drugshandel parasiteert op de grote massa van arme mensen. De armoede maakt mensen steeds kwetsbaarder voor de drugshandel, velen gebruiken de drugs slechts tijdelijk om te ontsnappen aan de problemen van honger, werkeloosheid, gebrek aan sociale zorg en mogelijkheden. Het gemakkelijke geld, dat verdiend kan worden in de drugshandel, is te aanlokkelijk voor de hongerlijders.

Het is kwaad makend om te zien hoe de drugshandel welig tiert op de armoede van de grote massa’s, terwijl het de armen zijn die ten slachtoffer vallen als de regering het drugsgevaar probeert te bestrijden. Het gezagsmisbruik van de politie bij de mishandeling van de bevolking spreekt slechts één ding - straffeloosheid.

Het inschakelen van de krijgsmacht van de Filippijnen in de anti-drugscampagne is nog alarmerender, gegeven de slechte reputatie van het leger op het gebied van de mensenrechten en zijn neiging de campagne te gebruiken voor anti-revolutionaire doeleinden.

Het gebruik van het leger, buurtbewakingsgroepen en andere huurlingen in de zogenaamde oorlog tegen de drugs is een concept dat de regering van de Verenigde Staten van Amerika aan de man probeert te brengen in landen zoals Mexico en Columbia in het kader van het zogenaamde Merida Initiatief. Het is een vorm van militaire interventie, die de Amerikaanse militaire en financiële steun voor regeringen moet rechtvaardigen ter handhaving en bescherming van de politieke en economische invloed van de Verenigde Staten. Het staat vast, dat de door de Verenigde Staten gefinancierde drugsoorlogen geen einde hebben gemaakt aan de drugshandel, maar gericht zijn tegen de burgerbevolking van landen die streven naar verandering. Wat de regering van de Verenigde Staten zo vaak onder de mat veegt, is haar eigen rol in de verspreiding van de drugs via geheime operaties van haar geheime diensten en van het militair industrieel complex.

President Duterte mag zich dan oprecht zorgen maken over de gevaren van de drugshandel voor de bevolking, maar het alleen versterken van de wetshandhaving resulteert gewoonlijk in schending van mensenrechten.

De drugshandel kan geëlimineerd worden zonder het inperken van de grondrechten van de mensen, vooral van de rechten van de armen. In feite is het zo, dat door handhaving van de rechten van de mens, vooral de handhaving van de sociale en economische rechten, het volk zich kan bevrijden van het gebruik van en de handel in illegale drugs.

In plaats daarvan zou de regering moeten streven naar verbetering van de levensomstandigheden van de Filippino’s, met name die van de gemarginaliseerden, door het scheppen van banen met volwaardig loon, gratis onderwijs en gezondheidszorg, en door hen van landbouwgrond te voorzien waarop zij kunnen leven. Door het volk te leren zichzelf te organiseren in vakbonden, coöperaties, en in wijk- en buurtorganisaties, zal het ervaren dat verenigd optreden meer oplevert dan dat ieder voor zich probeert het vege lijf te redden. Als het volk sterker wordt gemaakt en geholpen wordt om zelf in zijn behoeften te voorzien, dan zal het zich afkeren van de drugs. Dan is het niet nodig iets bij te verdienen door de verkoop van drugs.

Het systeem dat de verspreiding van drugs voortbrengt is het zelfde als dat wat de onrust veroorzaakt onder de Filippino’s. Daarom is het belangrijk dat de basisoorzaak van armoede en andere problemen, die aan het gewapende conflict ten grondslag liggen, grondig worden aangepakt. Het vredesproces en de volksbeweging voor serieuze, alomvattende en fundamentele veranderingen zijn welkome stappen in die richting.

Bron: http://www.karapatan.org/