Willekeurige arrestaties, surveillance, aanvallen op journalisten en gedwongen verdwijningen duren voort

Civicus, de wereldwijde alliantie van het maatschappelijk middenveld, beoordeelt de toestand van het maatschappelijke middenveld in de Filipijnen als onderdrukt. Zorgen die afgelopen jaren zijn gedocumenteerd, zijn onder meer de arrestatie en detentie van activisten, vaak op basis van verzonnen beschuldigingen, en de intimidatie en aanvallen tegen journalisten. Mensenrechtenverdedigers zijn ‘rood gelabeld’, waardoor ze het risico lopen te worden gearresteerd of zelfs vermoord. Er zijn ook beperkingen van financiering aan niet gouvernementele organisaties (NGO’s) gedocumenteerd. Verantwoording voor deze acties is vrijwel afwezig.

Op 27 maart 2023 heeft de VN-Mensenrechtenraad het rapport van de Universal Periodic Review (UPR) van de Filipijnen aangenomen. De regering steunde onder meer de aanbevelingen om de dood, bedreiging en intimidatie van journalisten grondig te onderzoeken; te zorgen voor een veilige en stimulerende omgeving voor het maatschappelijk middenveld en de bepalingen inzake smaad in het herziene Wetboek van Strafrecht en de wet ter voorkoming van cybercriminaliteit van 2012 opnieuw te bekijken, om ervoor te zorgen dat deze wetten niet worden gebruikt om de vrijheid van meningsuiting in te perken.

Het nam echter alleen nota van de aanbevelingen om alle willekeurig vastgehouden personen onverwijld vrij te laten; onmiddellijk actie te ondernemen om op het hoogste niveau publiekelijk het gebruik van buitensporig en onevenredig geweld door veiligheidstroepen te veroordelen en adequate bescherming te bieden aan journalisten en mensenrechtenverdedigers.

Een jaar na het aantreden van president Ferdinand Marcos Jr. op 30 juni 2022, zegt het maatschappelijk middenveld dat er in die tijd weinig actie is ondernomen om de bescherming van de mensenrechten in de Filipijnen te verbeteren. Volgens de mensenrechtenorganisatie Karapatan zijn buitengerechtelijke executies (EJK's) niet alleen doorgegaan, maar is het beleid dat hen aanspoort ook stevig van kracht. Het Marcos Jr. regime zet de praktijk voort van het onterecht opsluiten van activisten en andersdenkenden, waarbij ze vermeende beschuldigingen worden aangerekend om hun langdurige detentie te rechtvaardigen. De groep zei dat een van de meest alarmerende trends de snelle stijging van het aantal verdwijningen is. Acht slachtoffers van gedwongen verdwijningen zijn in de eerste tien maanden van Marcos Jr. gedocumenteerd.

Human Rights Watch zei dat de Marcos regering de gevaarlijke en soms fatale praktijk van 'rood-labelen' van activisten, een proces waarbij individuen en organisaties worden bestempeld de opstandelingen te steunen, heeft opgevoerd. Verder arresteren en houden de autoriteiten nog steeds willekeurig activisten vast.

Sinds april 2023 zijn er berichten over de moord op een vakbondsman in Bacolod, de verdwijning van twee inheemse rechtenverdedigers uit de Cordillera-regio, de surveillance van activisten en de arrestatie van een boerenactivist in Bohol. Voormalig senator De Lima, vrijgesproken in twee zaken, is borgtocht geweigerd. Twee activisten zijn gearresteerd op grond van de antiterrorismewet, terwijl een resolutie van het leger in Kalinga de beperkingen en risico's voor ngo's vergroot. Een omroeper van een radiozender in Calapan werd door gewapende mannen gedood, terwijl een andere journalist en familie werden aangevallen in Quezon City. De politie arresteerde twee studentenactivisten na een protest tegen militaire oefeningen en werkte ook samen met een nikkelbedrijf in Palawan om een barricade te verwijderen en demonstranten te arresteren.

Ga voor het rapport naar CIVICUS monitor update

Fotocredit: Altermidya.
Fototoelichting: Protest rond de verdwijning van twee inheemse rechtenverdedigers uit de Cordillera-regio.