Internationaal Volkstribunaal:
VS, Marcos en Duterte
Schuldig aan Massale Oorlogsmisdaden
ICHRP Persverklaring
Brussel, België (17-18 mei) – Het Internationaal Volkstribunaal (IPT) in Brussel hoorde schrijnende getuigenverklaringen aan van slachtoffers en deskundigen aan over wijdverbreide mensenrechtenschendingen en schendingen van het internationaal humanitair recht, gepleegd door de Filipijnse regering en haar strijdkrachten onder de regimes van Marcos en Duterte en gesteund door de Amerikaanse regering.
"De Internationale Coalitie voor de Mensenrechten in de Filipijnen (ICHRP) is vereerd om dit Internationale Volkstribunaal voor de Filipijnen in 2024 te steunen om vermeende schendingen van het internationaal humanitair recht en oorlogsmisdaden tegen het Filipijnse volk te onderzoeken", aldus ICHRP Global Chairman Peter Murphy. "De getuigen toonden de moed en vastberadenheid van het Filipijnse volk om hun fundamentele mensenrechten op leven, vrijheid, zelfbeschikking en echte ontwikkeling duidelijk te stellen."
Het IPT is een quasi-gerechtelijk mechanisme waarbij bewijsmateriaal wordt voorgelegd aan een panel van juryleden om een oordeel te vellen over specifieke aanklachten, in dit geval oorlogsmisdaden gepleegd tijdens het voeren van de burgeroorlog in de Filipijnen. De juryleden waren: Lennox Hinds, hoogleraar rechten aan de Rutgers University en voormalig juridisch adviseur van het African National Congress, Suzanne Adely, voorzitter van de National Lawyers Guild (VS), Severine De Laveleye, lid van de Kamer van Volksvertegenwoordigers van België, Julen Arzuraga Gumuzio, lid van het Baskische parlement en aartsbisschop Joris Vercammen, voormalig lid van het Centraal Comité van de Wereldraad van Kerken. Het panel van eminente juristen hoorde twee dagen lang getuigenissen van 15 getuigen over specifieke schendingen van het internationaal humanitair recht aan.
Schendingen van het internationaal humanitair recht onder Duterte
Op de eerste dag gaven slachtoffers huiveringwekkende verslagen uit de eerste hand van buitengerechtelijke executies, martelingen, gedwongen verdwijningen en aanvallen op inheemse gemeenschappen die hun voorouderlijk land verdedigden tegen mijnbouw en plunderingen door bedrijven, onder het regime van president Duterte. Deze omvatten getuigenissen van Brandon Lee, een Amerikaans staatsburger die activist werd in de provincie Ifugao en die werd neergeschoten door vermoedelijke staatsagenten nadat hij was rood gelabeld, bedreigd en in de gaten gehouden. Lee overleefde en is nu verlamd, maar in zijn woorden "blijft hij zijn stem gebruiken" voor sociale verandering.
Ariel Casilao sprak over de brute moord op vredesconsulent Randall Echanis in zijn huis terwijl hij sliep in augustus 2020. "De brutaliteit, barbaarsheid en meedogenloosheid van de moord op Ka Randy is een glasheldere schending van het internationaal humanitair recht en alle bestaande wetten in de Filipijnen," voegde Casilao eraan toe, "Laat me benadrukken dat Ka Randy een ongewapende NDFP-consultant was. Hij was een sleutelfiguur in de vredesonderhandelingen."
Eufema Cullamat getuigde over de moord op en het schandelijk omgaan met het lichaam van haar dochter, Jevilyn Cullamat, door soldaten. Cullamat vertelde dat soldaten het lijk van haar dochter fotografeerden als een 'oorlogstrofee'.
Getuige Jeany Rose Hayahay beschreef hoe openbare scholen voor inheemse kinderen in Mindanao zijn gebrandmerkt als "communistische" rekruteringscentra en meedogenloos het doelwit zijn, hun vrijwilligers die als leraar werkten, zijn vermoord of geslagen vanwege terroristische aanklachten. De staat van beleg in Mindanao maakte verdere militarisering, beperking van de bewegingsvrijheid en normalisering van de straffeloosheid tegen de Lumad-bevolking mogelijk.
Schendingen van het internationaal humanitair recht onder Marcos Jr.
De tweede dag ging over schendingen die zijn begaan sinds Ferdinand Marcos Jr. in juli 2022 president werd.
Er was een overtuigende getuigenis van Jonila Castro, die samen met een collega Jhed Tamano in september 2023 door het leger werd ontvoerd in de provincie Bataan. Na 17 dagen ondervraging werden de twee door het leger en NTF-ELCAC tentoongesteld als NPA-overgeleverden op een openbare persconferentie. Het was hier dat de twee hun gedwongen bekentenissen herriepen en hun ontvoering door het leger en de politie aan het licht brachten. Dit was een ander voorbeeld van burgeractivisten die het doelwit waren van het leger.
Een andere getuige deed verslag van willekeurige luchtbombardementen en beschietingen van gemeenschappen in hooggelegen dorpen in de provincie Kalinga. Het leger voerde tussen 5 en 9 maart 2023 meerdere luchtbombardementen uit op twee gemeenschappen in de gemeente Balbalan. Op 9 maart ontploften minstens 6 bommen in de buurt van de Gawaan-basisschool, waardoor leerlingen en leraren in gevaar kwamen. Deze incidenten zijn onderdeel van meerdere gevallen van aanvallen op burgers en civiele infrastructuur. Er werd ook op gewezen dat de gemeenschappen die werden aangevallen ook potentiële locaties waren voor een groot waterkrachtproject waartegen de bewoners zich verzetten.
Een andere oorlogsmisdaad was de moord op 5 NPA-strijders in Bohol in februari 2024. Het leger beweerde dat ze werden gedood tijdens een vuurgevecht, getuigen en berichten op sociale media laten zien dat de slachtoffers nog in leven waren en in militaire hechtenis zaten voorafgaand aan hun marteling en dood. Het bewijs toont aan dat de 5 het slachtoffer waren van oorlogsmisdaden, met name het niet naleven van de Conventies van Genève over de behandeling van krijgsgevangenen.
Er was ook een getuigenis van Emile Fausto over de moord op haar ouders en jonge broers van 14 en 11 jaar door het Filipijnse leger op 14 juni 2023. Haar ouders waren lid van een lokale boerenorganisatie, de vier werden in hun huis neergeschoten terwijl ze sliepen. Ze waren het doelwit vanwege hun lidmaatschap van een lokale boerengroep. Ze waren het slachtoffer geworden van voortdurende bedreigingen van het leger en hadden bij de autoriteiten geklaagd over militaire intimidatie. Het 94e infanteriebataljon werd geïdentificeerd als de daders van deze misdaad, de vader was eerder fysiek aangevallen door soldaten terwijl hij in hechtenis zat omdat hij een aanhanger was van de NPA.
Veel van de slachtoffers getuigden dat er geen onderscheid was gemaakt tussen burgers en strijders in de oorlog van de Filipijnse regering tegen de revolutionaire beweging. De antiopstand-campagne was opzettelijk gericht op burgers, wat resulteerde in systematische intimidatie, zoals bleek in het geval van mensenrechtenwerker Hailey Pecayo, de zaken van Jhed Tomano en Jonila Castro en werd voortgezet met een poging tot moord en moord op een civiele politieke activist.
Amerikaanse steun aan oorlogsmisdaden in de Filipijnen
Marjorie Cohn, Amerikaans rechtsgeleerde en emeritus-hoogleraar rechten aan de Thomas Jefferson School of Law, een getuige-deskundige op het gebied van zelfbeschikking en internationaal recht, verklaarde dat de Filipijnse regering, volledig gesteund door de Verenigde Staten, zich schuldig heeft gemaakt aan "gewelddadige onderdrukking van het Filipijnse volk" en schendingen die "oorlogsmisdaden vormen onder internationaal humanitair recht". Ze bevestigde dat de gewapende strijd van het Nationaal Democratisch Front een legitieme oorlog van nationale bevrijding is, beschermd door internationale verdragen.
Teddy Casino, een deskundige op het gebied van antiopstand in de Filipijnen, getuigde dat de VS heimelijk het ingrijpende antiopstand-programma van het Filipijnse leger mogelijk heeft gemaakt, dat zonder onderscheid de burgerbevolking aanvalt en terroriseert. Hij onthulde dat zelfs toen de VS naar buiten toe de wrede drugsoorlog van Duterte bekritiseerden, de VS voor miljoenen dollars aan militaire hulp en wapenverkoop zorgde. "Het huidige antiopstand-programma van de Filipijnse regering (is) geïnspireerd, gefinancierd, getraind en geleverd door de regering van de Verenigde Staten", aldus Casino. "De hand van de VS is aanwezig geweest bij elke actie van de Filipijnse antiopstand taakgroep en de daaruit voortvloeiende schendingen van de mensenrechten en het internationaal humanitair recht."
Dringende behoefte aan internationale respons
De aanklager heeft aan de hand van overvloedig en geloofwaardig bewijs vastgesteld dat de beklaagden, bij het uitvoeren van hun antiopstand-campagne tijdens het gewapende conflict, opzettelijk betrokken waren bij een lange lijst van flagrante schendingen van het internationaal humanitair recht tegen het Filipijnse volk. De regering van de Verenigde Staten speelde een belangrijke faciliterende rol, waardoor ze medeplichtig werd aan deze gruweldaden. Deze weerzinwekkende misdaden omvatten het doden van burgers, opzettelijke aanvallen op burgers, willekeurige oorlogvoering die buitensporig letsel en milieuschade veroorzaakte, gedwongen ontheemding, het blokkeren van humanitaire hulp, terreurdaden tegen burgers, buitengerechtelijke executies, marteling, respectloos omgaan met de doden, ontvoeringen, onwettige detenties en verzonnen aanklachten.
Na zorgvuldige bestudering van het uitgebreide bewijsmateriaal heeft het tribunaal unaniem de beklaagden Ferdinand Marcos Jr., voormalig president Duterte, de Filipijnse regering, Joseph R. Biden en de regering van de Verenigde Staten schuldig bevonden aan de vermeende oorlogsmisdaden en schendingen van het internationaal humanitair recht.
Dit ondubbelzinnige vonnis veroordeelt met klem de flagrante schending door de beklaagden van de internationale regels van gewapende conflicten en fundamentele mensenrechten.
In het kielzog van deze kritische uitspraak roept ICHRP haar leden, netwerk en mensen die door dit tribunaal zijn geïnspireerd op om onmiddellijk een actieweek te houden, van 21 tot 27 mei, om de breedste solidariteitssteun voor het Filipijnse volk te geven tegen de intensieve, door de VS gesteunde antiopstand-campagne die groot lijden en onderdrukking veroorzaakt in de Filipijnen.
