Voorstel Filipijnse overheid tijdens ILC conferentie terzijde geschoven
en onder internationale druk
neemt Wyeth-Nestlé ontslagen arbeiders weer in dienst.

Op 16 juni werd de 111de Internationale Arbeidsconferentie (ILC) te Genève afgesloten. Van over de hele wereld waren er 4500 afgevaardigden van overheden, vakbonden en ondernemersorganisaties. De schendingen van arbeidsrechten in de Filipijnen kregen speciale aandacht in betrekking tot de internationale arbeidsrechtenconventies ILO 87 “het arbeidsrecht om zich te organiseren en  het recht om samen te komen” en ILO 98 “het recht om een arbeidsovereenkomst (CAO) af te sluiten”.

Vanwege de overduidelijke schendingen van de fundamentele werknemersrechten en het gebrek aan voldoende actie door de regering wordt de werknemerssituatie in de Filipijnen al jaren door de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) gevolgd. Tijdens het bewind van president Arroyo en de nu  veroordeelde generaal Jovito Palparan, vond in 2009 de eerste Driepartijenmissie op Hoog Niveau door de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO HLTM) plaats. Echter, de aanbevelingen van deze missie werden slechts halfhartig opgevolgd en niet terdege in beleid omgezet. Tijdens het repressieve bewind van president Duterte, waarin meer dan 60 vakbondsleiders werden vermoord, besloot de Internationale Arbeidsconferentie (ILC)  om in 2019 opnieuw een HLTM missie naar de Filipijnen te sturen. Vanwege de corona pandemie vond die pas in januari dit jaar plaats.

De bevindingen van die missie bevestigden wat de Wereldwijde Rechtenindex van het Internationaal Verbond van Vakverenigingen (ITUC) al sinds 2017 heeft vastgelegd: dat de Filipijnen behoort tot de 10 bedroevendste  landen waar arbeidsrechten niet worden nageleefd. Daarom was de arbeidssituatie een speciaal agendapunt tijdens de 111de ILC. Na de ILO-HLTM missie in januari had de Filipijnse overheid tot de ILC conferentie begin juni de tijd om inhoud te geven aan de aanbevelingen van de ILO-HLTM om schendingen van arbeidsrechten tegen te gaan. Op papier is dit gebeurd, met onder andere het vormen van een commissie om deze schendingen te vervolgen. Op papier, omdat in die commissie alleen overheidsinstanties deelnemen, in afwezigheid van de twee andere van de Driepartijen, de vakbonden en werkgevers. Erger nog, de schendingen van de arbeidsrechten gaan onverminderd door, alsof er geen ILO-HLTM missie heeft plaatsgevonden. Jl. 25 april is opnieuw een vakbondsleider neergeschoten en begin mei zijn bij het internationale bedrijf Wyeth-Nestlé 140 werknemers op straat gezet, waaronder 10 kaderleden!

Vlak voor de 111de Internationale Arbeidersconferentie, op initiatief van de Nederlands-Filipijnse Solidariteitsbeweging (NFS), heeft de Internationale Coalitie voor Mensenrechten in de Filipijnen (ICHRP-Europe) aandacht gevraagd voor de arbeidssituatie in de Filipijnen in de Webinar “Op zoek naar de Verantwoordelijken voor de Arbeidsrechtenschendingen in de Filipijnen”. Gastspreker Monina Wong (mensenrechten afdeling) van het Internationaal Verbond van Vakbondverenigingen (ITUC) plaatste de Filipijnse arbeidssituatie in internationaal perspectief; vakbondsleider Elmer "Bong" Labog van de Eén Mei Vakbeweging (KMU) gaf een opsomming van de slachtoffers en vakbondsleider en advocaat Sonny Matula van de Federatie van Vrije Arbeiders sprak over de rol van de ILO-HLTM en ILC in dit proces. Vertegenwoordigers van diverse bonden uit Europese landen namen deel aan de Webinar. Uit Nederland deden vertegenwoordigers mee van de Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV)  en het Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV). Zij benadrukten het belang van het verdrag van Internationaal Maatschappelijk Ondernemen (IVMO).

De ILC commissie heeft het antwoord van de Filipijnse overheid als onvoldoende terzijde geschoven en het verslag en de aanbevelingen van de ILO-HLTM missie aangenomen, wat in de plenaire zitting formeel is gemaakt. De Filipijnen krijgt tot 1 september de tijd om in samenspraak met de sociale partners een gedetailleerd  programma te presenteren, waarin de aanbevelingen van de missie zoals het naleven van de  ILO-conventies 87 en 98 in een stappenplan concreet worden gemaakt.

Deze internationale processen gaan traag, maar het is noodzakelijk om gedegen en eensgezind internationaal op te komen voor de fundamentele arbeidsrechten. De opgevoerde druk is van invloed op o.a. de Filipijnse investerings- en handelsrelaties. Het ontslag van de 140 ontslagen werknemers van Wyeth-Nestlé laat dit zien. Door de internationale druk heeft Nestlé eieren voor z’n geld gekozen, en heeft niet alleen met de vakbonden een nieuwe CAO afgesloten maar ook de ontslagen werknemers weer in dienst genomen, waaronder de 10 kaderleden.

Toelichting bij foto’s:
Boven: Filipijnse vakbonden komen op voor hun rechten tijdens het bezoek van de Driepartijenmissie op Hoog Niveau door de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO HLTM) in januari 2023 (CTUHR- Facebook pagina)
Zijkant: ILC 2023, Genève; Directeur Kamz Deligent (voor) van het Centrum voor Vakbonden en Mensenrechten (CTUHR),  vakbondsleider en advocaat Sonny Matula (links) van de Federatie van Vrije Arbeiders (FFW) en vakbondsleider Elmer "Bong" Labog (rechts) van de Eén Mei Vakbeweging (KMU). ILC 2023, Genève.

Bronnen:
— Conclusies CAS tijdens ILC2023, Juni 15 (op p.7 – p.9 + p.12 over de Filipijnen):
https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_norm/---relconf/documents/meetingdocument/wcms_885425.pdf
— FB page van Wyeth Philippines Progressive Workers Union:
https://www.facebook.com/manggagawangmaylaban
— FB page van CTUHR:
https://www.facebook.com/photo/?fbid=559614496212162&set=pb.100064908483356.-2207520000